Hendrik Smits, zilversmid (1772-1841).

Onderstaande biografie overgenomen uit Biografieën,door Rebecca E.Roskam en Dirk Jan Biemond vermeld in Goud en Zilver met Amsterdamse keuren,de verzameling van het Amsterdams Historisch Museum.


Geboren te Amsterdam,ca 1771-‘72. Zoon van Gerrit Smits van Kalkar(kommenijhouder) en Janneke Wiegland,die in 1768 waren gehuwd. Hendrik gehuwd op 30-11-1825 met Cornelia Maria Everard (1770-na 1841),dochter van Johannes Everard en Maria Vissink. Poorter:7-11-1797
Overleden:4-1-1841.
Zilversmid in 1797.Meesterteken:HS in rechthoek,na 1812: HS onder aambeeld in vierkant en HS onder aambeeld in ruit.
Gedurende de Bataafse Republiek(1795-1801) en de eerste jaren van het Koninkrijk Holland(1806-1810),kon de edelsmid in het gilderegister worden ingeschreven als hij het poorterschap van de stad Amsterdam bezat. Een zilversmidproef en de betaling van het daaraan verbonden meestergeld waren overbodig. Als gevolg van deze veranderingen door de franse overheersing,werd het moment dat een meester tot het voormalig gilde toetrad,niet langer in het notulenboek van het gilde vermeld. Tussen 1791 en 1796 werkte Hendrik Smits voor de juwelier en snuifdozenspecialist Dirk Smits & Compagnon (Pieter Drognat). In 1792 ontving hij als salaris Fl. 60,- over het voorafgaande jaar. Tussen november 1797 en november 1798 moet de zeer productieve Smits zich als zelfstandig edelsmid hebben gevestigd. Volgens het register van het nieuwe kantoor van de waarborg,waar hij op 4 april 1812 werd geregistreerd,was de firma gevestigd op de Prinsengracht tussen de Bloemstraat en de Bloemgracht en werd er een breed scala van voorwerpen vervaardigd,zoals grand cuillières,tabatières,plateauds laitières et autre grosse en menu argenterie. In het bedrijf werd zowel Frans als Nederlands gesproken. Zijn meestertekens,een groot en een klein werden in 1817 en 1821 twee maal vervangen. In zijn atelier werden verschillende zilversmeden opgeleid,zoals Jacob Daniël Arnoldi en vele anderen. Het bedrijf werd in 1836 opgeheven:op 16 mei gaf Smits aan dat hij zijn tekens had ingeleverd omdat hij “ de affaire gequitteerd” had. Blijkens de afgeslagen merken vervaardigde Smits tussen 1800 en 1825 zilverwerk voor de firma Diemont,later ook aan de firma Bonebakker. Smits onderhield banden met verschillende andere Amsterdamse edelsmeden. Bij zijn huwelijk in 1825 waren ook andere zilversmeden aanwezig,zoals Johannes Buysen,Jacob Daniël Arnoldi en Johannes Gerardus Smits,een neef. Daarnaast was ook winkelier Egidius Koopman present. Zijn dood werd in 1841 aangegeven door zijn broer Johannes Wilhelmus en zijn zwager Egidius Koopman en de zilversmeden Johannes Smits en Jacob Daniël Arnoldi.

Hendrik Smit was een productieve zilversmid van groot en klein zilverwerk: broodmanden,soezenmanden,dienbladen,kastanjevazen,tabakspotten, kandelaars,komforen,theeserviezen,soeplepels,visscheppen, kluwenmandjes,zoutvaten. Hij maakte ook Katholiek kerkzilver. In 1811 geeft hij voor zijn werkplaats aan de Egelantiergracht een voorraad op van 100 stuks zilver.Bij het nazoeken in catalogi heb ik nu zo’n 450 zilverwerken kunnen achterhalen.

J.J.v.Verre.

Literatuur:
-Amsterdamse zilversmeden en hun merken,K.A.Citroen.
-Goud en zilver met Amsterdamse keuren,de verzameling van het Amsterdams Historisch Museum,Hubert Vreeken,Waanders Uitgevers,Zwolle.
-Catalogus van goud en zilverwerken,Rijksmuseum Amsterdam,1952.
-Catalogus tent. Amsterdam 1984-’85,pag.201.
-Amsterdams goud en zilver,Jan Rudolph de Lorm. Biografieën: Dirk Jan Biemond.Rijksmuseum Amsterdam.
-Meesterwerken in zilver,Amsterdams zilver 1520-1820.K.A.Citroen,F.van Erpers Royaards en J.Verbeek.1984.